Nowy egzamin

1. Informacje ogólne o egzaminie zawodowym

Czym jest egzamin zawodowy?

Od 1 września 2012 r. weszły w życie przepisy wprowadzające zmiany w szkolnictwie 

zawodowym. W zawodach przedstawionych w nowej klasyfikacji wyodrębniono kwalifikacje. 

Przez kwalifikację w zawodzie należy rozumieć wyodrębniony w danym zawodzie zestaw 

oczekiwanych efektów kształcenia, których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane 

przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje 

w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji.

Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie, zwany również egzaminem zawodowym,

jest formą oceny poziomu opanowania przez zdającego wiedzy i umiejętności z zakresu 

danej kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, ustalonych w podstawie programowej 

kształcenia w zawodach.

Egzamin zawodowy jest egzaminem zewnętrznym. Umożliwia uzyskanie porównywalnej 

i obiektywnej oceny poziomu osiągnięć zdającego poprzez zastosowanie jednolitych 

wymagań, kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu, opracowanych przez 

instytucje zewnętrzne, funkcjonujące niezależnie od systemu kształcenia. 

Rolę instytucji zewnętrznych pełnią: Centralna Komisja Egzaminacyjna i osiem okręgowych 

komisji egzaminacyjnych powołanych przez Ministra Edukacji Narodowej w 1999 roku. 

Na terenie swojej działalności okręgowe komisje egzaminacyjne przygotowują, organizują 

i przeprowadzają zewnętrzne egzaminy zawodowe. Egzaminy oceniać będą zewnętrzni 

egzaminatorzy.

Egzamin zawodowy może być przeprowadzany w ciągu całego roku szkolnego w terminie 

ustalonym przez dyrektora komisji okręgowej, w uzgodnieniu z dyrektorem Komisji 

Centralnej. Termin egzaminu zawodowego dyrektor komisji okręgowej ogłasza na stronie 

internetowej komisji okręgowej nie później niż na 5 miesięcy przed terminem egzaminu 

zawodowego.

Egzamin będzie obejmował zakresem tematycznym kwalifikację, czyli liczba egzaminów 

w danym zawodzie będzie zależna od liczby kwalifikacji wyodrębnionych w podstawie 

programowej kształcenia w zawodach. W praktyce będzie to jeden, dwa lub trzy egzaminy 

w danym zawodzie.

Dla kogo przeprowadzany jest egzamin zawodowy?

Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla:

-uczniów zasadniczych szkół zawodowych i techników oraz uczniów (słuchaczy) szkół 

policealnych,

-absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, techników i szkół policealnych,

-osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy,

-osób spełniających warunki określone w przepisach w sprawie egzaminów 

eksternistycznych.

Wymagania, które należy spełnić, aby przystąpić do egzaminu zawodowego:

Zmiany w formule egzaminu zawodowego i w sposobie jego przeprowadzania zostały ujęte 

w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniającym 

rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania 

uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach 

publicznych.

Jeśli jesteś uczniem lub słuchaczem, który zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego, to 

powinieneś:

1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego

2) złożyć wypełnioną deklarację dyrektorowi szkoły, nie później niż na 4 miesiące przed

terminem egzaminu zawodowego.

Jeśli jesteś absolwentem, który zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego, to

powinieneś:

1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego

2) złożyć wypełnioną deklarację dyrektorowi komisji okręgowej, nie później niż na 

4 miesiące przed terminem egzaminu zawodowego;

3) dołączyć świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie

z wyodrębnioną kwalifikacją, z zakresu której zamierzasz przystąpić do egzaminu 

zawodowego.

Jeśli uczęszczasz na kwalifikacyjny kurs zawodowy, którego termin zakończenia określono 

nie później niż na miesiąc przed ogłoszoną przez dyrektora OKE datą rozpoczęcia egzaminu 

zawodowego i zamierzasz przystąpić do egzaminu zawodowego, to powinieneś:

1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego 

Jeśli jesteś osobą, która zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego w trybie 

eksternistycznym, to powinieneś:

1) wypełnić wniosek o dopuszczenie do egzaminu eksternistycznego zawodowego 

2) złożyć wypełniony wniosek do dnia 31 stycznia – jeżeli zamierzasz przystąpić do 

egzaminu w tym samym roku, w którym składasz wniosek lub do dnia 30 września –

jeżeli zamierzasz przystąpić do egzaminu w roku następnym;

3) dołączyć świadectwo ukończenia gimnazjum lub ośmioletniej szkoły podstawowej;

4) dołączyć dokumenty potwierdzające co najmniej dwa lata kształcenia lub pracy 

w zawodzie z wyodrębnioną kwalifikacją, z zakresu której zamierzasz przystąpić do 

egzaminu, na przykład: świadectwo szkolne, indeksy, świadectwa pracy,

zaświadczenia dotyczące kształcenia się lub wykonywania pracy w danym zawodzie.

Jeśli jesteś absolwentem posiadającym świadectwa szkolne uzyskane za granicą, uznane za 

równorzędne ze świadectwami odpowiednich polskich szkół ponadgimnazjalnych lub szkół 

ponadpodstawowych, który zamierza przystąpić do egzaminu zawodowego, to powinieneś:

1) wypełnić pisemną deklarację dotyczącą przystąpienia do egzaminu zawodowego

2) złożyć wypełnioną deklarację dyrektorowi komisji okręgowej właściwej ze względu 

na miejsce zamieszkania, a w przypadku osób posiadających miejsce zamieszkania za 

granicą – dyrektorowi komisji okręgowej właściwej ze względu na ostatnie miejsce 

zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie później niż na 4 miesiące 

przed terminem egzaminu zawodowego;

3) dołączyć zaświadczenie wydane na podstawie przepisów w sprawie nostryfikacji 

świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą;

4) dołączyć oryginał lub duplikat świadectwa uzyskanego za granicą.

Struktura egzaminu zawodowego.

Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej.

Część pisemna egzaminu:

Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego.

Część pisemna egzaminu zawodowego może być przeprowadzana:

-z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego, 

po uzyskaniu upoważnienia przez placówkę przeprowadzającą egzamin

lub

-z wykorzystaniem arkuszy egzaminacyjnych i kart odpowiedzi.

Część pisemna trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu składającego się 

z 40 zadań zamkniętych zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna 

odpowiedź jest prawidłowa.

Zwolnienie z części pisemnej egzaminu zawodowego:

Laureaci i finaliści turniejów lub olimpiad tematycznych związanych z wybranym obszarem 

kształcenia zawodowego są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego na 

podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie tytułu odpowiednio laureata lub 

finalisty. Zaświadczenie przedkłada się przewodniczącemu zespołu egzaminacyjnego. 

Zwolnienie laureata lub finalisty turnieju lub olimpiady tematycznej z części pisemnej 

egzaminu zawodowego jest równoznaczne z uzyskaniem z części pisemnej egzaminu 

zawodowego najwyższego wyniku, czyli 100%.

Wykaz turniejów i olimpiad tematycznych do publicznej wiadomości podaje dyrektor 

Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Część praktyczna egzaminu:

Część praktyczna jest przeprowadzana w formie testu praktycznego.

Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu przez zdającego zadania 

egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym na stanowisku egzaminacyjnym.

Stanowisko powinno być przygotowane z uwzględnieniem warunków realizacji kształcenia 

w danym zawodzie określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach,

właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionej w tym zawodzie, w zakresie której odbywa się ten 

egzamin.

Na zapoznanie się z treścią zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym 

oraz z wyposażeniem stanowiska egzaminacyjnego Zdający ma 10 minut, których nie wlicza 

się do czasu trwania części praktycznej egzaminu zawodowego.

Część praktyczna egzaminu zawodowego trwa nie krócej niż 120 minut i nie dłużej niż 

240 minut. 

Podstawa uznania egzaminu za zdany:

Zdający zdał egzamin zawodowy, jeżeli uzyskał:

1) z części pisemnej – co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania (czyli Zdający

rozwiązał poprawnie minimum 20 zadań testu pisemnego), 

i

2) z części praktycznej – co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania.

Wynik egzaminu zawodowego ustala i ogłasza komisja okręgowa. Wynik ustalony przez 

komisję okręgową jest ostateczny.